Mọi doanh nghiệp bất kể quy mô dù lớn hay nhỏ, đều phải lập báo cáo tài chính hằng năm. Vậy báo cáo tài chính là gì? Hãy cùng ACCESSTRADE tìm hiểu tất tần tật các thông tin liên quan thông qua bài viết dưới đây
Báo cáo tài chính là gì?
Căn cứ theo Khoản 1, Điều 3, Luật Kế toán số 88/2015/QH13 hiện hành, báo cáo tài chính là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán, được trình bày theo mẫu biểu quy định tại chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán. Hay nói cách khác, báo cáo tài chính giúp cung cấp một bức tranh tổng quan về tình hình tài chính của doanh nghiệp, bao gồm các yếu tố như tài sản, nợ phải trả, doanh thu, chi phí, và lợi nhuận. Nó giúp các bên liên quan như nhà đầu tư, ngân hàng và các cơ quan thuế đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các quyết định quan trọng.
Báo cáo tài chính là phần không thể thiếu trong việc quản lý và điều hành doanh nghiệp. Đối với các nhà quản lý, nó cung cấp thông tin chi tiết để ra quyết định kinh doanh hàng ngày và lập kế hoạch dài hạn. Đối với các nhà đầu tư, báo cáo tài chính là cơ sở để đánh giá tiềm năng sinh lời và rủi ro của doanh nghiệp. Ngân hàng sử dụng báo cáo tài chính để quyết định cấp tín dụng, trong khi các cơ quan thuế dựa vào đó để xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Như vậy, báo cáo tài chính không chỉ là công cụ quản lý nội bộ mà còn là phương tiện giao tiếp quan trọng với bên ngoài.
Các thành phần cơ bản của báo cáo tài chính
Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán là phần vô cùng quan trọng của báo cáo tài chính. Bảng cân đối kế toán hỗ trợ cung cấp thông tin về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm. Cấu trúc của bảng cân đối kế toán sẽ bao gồm hai phần: Nguồn vốn và tài sản.
Tài sản bao gồm tất cả những gì doanh nghiệp sở hữu hoặc kiểm soát, có thể quy đổi thành tiền trong tương lai, như tiền mặt, hàng tồn kho, và tài sản cố định. Nợ phải trả là các khoản doanh nghiệp phải trả cho người khác, bao gồm các khoản vay, khoản phải trả cho nhà cung cấp, và các nghĩa vụ khác. Vốn chủ sở hữu là giá trị còn lại sau khi trừ nợ phải trả khỏi tổng tài sản, phản ánh giá trị thực sự của doanh nghiệp đối với các cổ đông.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh được dùng để cung cấp thông tin về thu-chi, lợi nhuận của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, thường là quý hoặc năm tài chính. Báo cáo này thường bắt đầu bằng việc liệt kê tổng doanh thu, tiếp đến là liệt kê các chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất và kinh doanh như: giá vốn hàng bán, chi phí hoạt động và thuế. Kết quả cuối cùng là lợi nhuận hoặc lỗ ròng, phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giúp doanh nghiệp xác định được những yếu tố chính ảnh hưởng đến lợi nhuận, như tỷ lệ lợi nhuận gộp, chi phí hoạt động và thuế. Ví dụ, nếu tỷ lệ lợi nhuận gộp giảm, điều này có thể do chi phí sản xuất tăng hoặc doanh thu giảm, từ đó doanh nghiệp cần xem xét điều chỉnh chiến lược giá cả hoặc tìm cách giảm chi phí.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy dòng tiền ra vào của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian, chia thành ba loại: dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh bao gồm tiền thu từ bán hàng và tiền chi trả cho chi phí hoạt động hàng ngày. Dòng tiền từ hoạt động đầu tư phản ánh các giao dịch mua bán tài sản dài hạn như nhà máy, thiết bị và các khoản đầu tư khác. Dòng tiền từ hoạt động tài chính bao gồm các giao dịch liên quan đến vốn cổ phần và nợ, như phát hành cổ phiếu, vay nợ và trả nợ.
Bảng thuyết minh báo cáo tài chính
Bảng thuyết minh báo cáo tài chính giúp giải thích chi tiết về các khoản mục trong bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Bảng thuyết minh báo cáo tài chính cung cấp thông tin bổ sung, giúp người đọc hiểu rõ hơn về các con số và các ước tính kế toán được sử dụng. Ví dụ, thuyết minh có thể giải thích cách tính toán khấu hao tài sản, dự phòng nợ khó đòi hoặc phân tích chi tiết về các khoản mục lớn như hàng tồn kho, các khoản phải thu và các khoản phải trả.
Thuyết minh báo cáo tài chính rất quan trọng vì nó cung cấp ngữ cảnh và thông tin bổ sung mà các báo cáo chính không thể hiện hết. Đối với nhà đầu tư và các bên liên quan, thuyết minh giúp họ hiểu rõ hơn về các rủi ro tiềm ẩn và các yếu tố ảnh hưởng đến tài chính của doanh nghiệp.
Báo cáo tài chính nội bộ là gì?
Báo cáo tài chính nội bộ được lập ra để quản lý tài chính nội bộ của doanh nghiệp. Không giống như báo cáo tài chính bên ngoài phải tuân theo các chuẩn mực kế toán, báo cáo tài chính nội bộ được tùy chỉnh theo nhu cầu quản lý, giúp ban lãnh đạo có cái nhìn sâu sắc và chi tiết về từng khía cạnh tài chính của doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp sẽ có format và outline khác nhau đối với bảng báo cáo tài chính nội bộ của mình. Về cơ bản các báo cáo này thường bao gồm các phần: phân tích chi phí, phân tích lợi nhuận theo từng sản phẩm hoặc bộ phận, dự báo tài chính ngắn hạn và dài hạn.
Báo cáo tình hình tài chính là gì?
Báo cáo tình hình tài chính là bảng báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh bức tranh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn tài sản của đơn vị kế toán hằng năm vào 31/12. Báo cáo tình hình tài chính giúp cung cấp một cái nhìn tổng quan về sức khỏe tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Nó thường bao gồm bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Báo cáo này cho phép các nhà quản lý, nhà đầu tư và các bên liên quan khác đánh giá khả năng thanh khoản, khả năng sinh lời và cơ cấu vốn của doanh nghiệp.
Ứng dụng của báo cáo tài chính đối với doanh nghiệp
Những lợi ích và ứng dụng nổi bật của bảng báo cáo tài chính cần phải kể đến bao gồm:
- Quản trị rủi ro: Báo cáo tài chính là công cụ vô cùng quan trọng trong việc quản lý rủi ro tài chính. Thông qua các chỉ số tài chính và biến động thị trường, doanh nghiệp có thể dự đoán những rủi ro tiềm ẩn và kịp thời đưa ra các biện pháp phòng tránh rủi ro.
- Hỗ trợ lập kế hoạch tài chính và chiến lược: Báo cáo tài chính hỗ trợ cung cấp các dữ liệu cần thiết để lập kế hoạch tài chính và xây dựng các chiến lược kinh doanh dài hạn. Thông qua việc phân tích báo cáo tài chính, doanh nghiệp có thể tìm thấy các cơ hội phát triển và tối ưu hoá lợi nhuận.
- Xây dựng niềm tin: Một trong những lợi ích quan trọng nhất của báo cáo tài chính là tăng cường sự minh bạch và xây dựng niềm tin đối với các đối tác bên ngoài. Một bảng báo cáo tài chính chính xác và cụ thể sẽ hỗ trợ đối tác đầu tư hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp, đồng thời gia tăng sự tin tưởng đối với doanh nghiệp.
- Đưa ra các quyết định trong kinh doanh: Báo cáo tài chính không chỉ quan trọng trong việc lập kế hoạch chiến lược dài hạn mà còn là công cụ vô cùng quan trọng giúp doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định ngắn hạn. Ví dụ, thông qua báo cáo lưu chuyển tiền tệ, doanh nghiệp có thể quyết định liệu họ có đủ dòng tiền để mua thêm nguyên vật liệu, mở rộng sản xuất hoặc trả nợ đúng hạn hay không. Tương tự, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có thể cung cấp thông tin về hiệu suất của các sản phẩm hoặc dịch vụ, giúp doanh nghiệp xác định những lĩnh vực cần cải thiện hoặc phát triển thêm.
Kết luận
Báo cáo tài chính là công cụ không thể thiếu trong mỗi doanh nghiệp, giúp cung cấp thông tin và đưa ra cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh. Bài viết vừa rồi đã cung cấp tất tần tật những thông tin quan trọng liên quan đến báo cáo tài chính. ACCESSTRADE chúc các doanh nghiệp có được bức tranh tài chính “trong mơ” và đạt được những thành tựu vượt bậc.
