Mô hình PESTEL là gì mà được hầu hết các doanh nghiệp áp dụng? PESTEL đang được xem là mô hình hiệu quả giúp các doanh nghiệp đánh giá môi trường bên ngoài. Hãy cùng tìm hiểu sâu thêm về mô hình này cũng như phân tích mặt ưu, nhược điểm của mô hình trong bài viết dưới đây.
Mô hình PESTEL là gì?
Mô hình PESTEL là công cụ phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài tiềm năng có thể gây ra tác động ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Đây là một thuật ngữ tiếng anh, PESTEL được viết tắt của 6 yếu tố:
- Political: chính trị
- Economic: kinh tế
- Social: xã hội
- Technological: công nghệ
- Environmental: môi trường
- Legal: pháp lý
Mô hình PESTEL xuất phát từ mô hình gốc ETPS được giáo sư Francis Aguilar đề cập đến trong cuốn sách “Scanning the Business Environment” năm 1967.
Sau nhiều điều chỉnh, mô hình PESTEL được hoàn thiện. Đây được xem là công cụ phân tích môi trường kinh doanh mạnh mẽ và toàn diện.
Mô hình 6 yếu tố này có tác dụng giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về môi trường kinh doanh, định hình chiến lược kinh doanh. Từ đó, doanh nghiệp tối ưu hóa được các quyết định chiến lược, phát triển sản phẩm/ dịch vụ. Đặc biệt, mô hình giúp đảm bảo tính bền vững lâu dài trong thời đại kinh doanh cạnh tranh.
Ý nghĩa của mô hình PESTEL đối với doanh nghiệp
Có thể nói, mô hình PESTEL đóng vai trò to lớn đối với việc định hình chiến lược và quản lý kinh doanh của các doanh nghiệp. Một số ý nghĩa của mô hình 6 yếu tố này có thể kể đến như:
- Thích ứng với thay đổi môi trường: Môi trường kinh doanh thay đổi phức tạp. Việc phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài giúp doanh nghiệp nhận diện và thích ứng với những biến đổi. Đảm bảo được tính linh hoạt, đổi mới trong thị trường kinh doanh cạnh tranh.
- Phát triển sản phẩm/ dịch vụ: Mô hình PESTEL đánh giá tính cạnh tranh của sản phẩm/ dịch vụ trong thị trường tiêu thụ. Bên cạnh đó, mô hình còn xác định các cơ hội tiềm năng giúp doanh nghiệp phát triển sản phẩm/ dịch vụ mới.
- Tối ưu hóa chiến lược tiếp thị: Thông qua phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài, doanh nghiệp nắm được thị hiếu của khách hàng, thị trường tiềm năng. Từ đó, doanh nghiệp có thể lập kế hoạch tiếp thị tối ưu và hiệu quả hơn.
- Kế hoạch kinh doanh: Mô hình PESTEL còn phân tích được các rủi ro và cơ hội của môi trường. Doanh nghiệp lập kế hoạch kinh doanh ngắn hạn và dài hạn hiệu quả, đảm bảo tính lâu dài của hoạt động kinh doanh.
- Đánh giá cơ hội và rủi ro: PESTEL còn xác định được các yếu tố tác động từ bên ngoài như đại dịch, chiến tranh, biến đổi khí hậu. Điều này có tác dụng to lớn giúp doanh nghiệp lập kế hoạch triển khai phù hợp, giảm thiểu tối đa rủi ro, và tận dụng cơ hội mới để phát triển.
4 bước để phân tích mô hình PESTEL
Có 4 bước cơ bản bạn cần thực hiện khi áp dụng mô hình phân tích PESTEL.
Bước 1: Xác định và phân tích 6 yếu tố trong mô hình PESTEL
Bước đầu tiên, bạn cần xác định 6 yếu tố P- E-S-T-E-L. Hãy tìm hiểu hiểu, đánh giá 6 yếu tố này ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động kinh doanh hiện tại của doanh nghiệp.
Bước 2: Nghiên cứu và tổng hợp thông tin
Tiếp theo, bạn cần thu thập và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau như báo đài, tivi, internet, người quen,….. Lưu ý cần đảm bảo những thông tin từ nguồn chính thống và có tính chính xác cao, khách quan.
Sau đó, bạn sắp xếp, thống kê các thông tin dựa trên 6 yếu tố: chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, môi trường, và pháp lý. Các thông tin cần có tính khách quan, chính xác, tránh bị chi phối bởi quan điểm chủ quan cá nhân.
Bước 3: Xác định điểm ưu tiên
Sau khi thống kê, sắp xếp các thông tin thu thập được vào mô hình 6 yếu tố, bạn tiến hành đánh giá và xác định thứ tự ưu tiên của các thông tin đấy. Hãy đánh giá mức độ quan trọng và tầm ảnh hưởng có thể diễn ra của chúng đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Một gợi ý nho nhỏ là bạn nên đánh giá yếu tố nào đem lại cơ hội lớn nhất, yếu tố nào mang lại rủi ro cao. Từ đó, bạn sẽ dễ dàng sắp xếp thứ tự ưu tiên, tầm quan trọng của những vấn đề ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh.
Bước 4: Đánh giá kết quả phân tích mô hình PESTEL
Sau khi hoàn thành việc đánh giá và xác định thứ tự ưu tiên của các yếu tố PESTEL, bạn sẽ có được một bản báo cáo chi tiết PESTEL. Bản báo cáo này sẽ vẽ ra bức tranh tổng quan về môi trường vĩ mô, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
Để báo cáo trở nên hiệu quả, dễ hình dung hơn, bạn có thể sử dụng các biểu đồ, ví dụ cụ thể vào các số liệu minh họa. Đặc biệt, hãy đảm bảo rằng báo cáo tập trung vào những yếu tố quan trọng nhất, đưa ra đề xuất hiệu quả được dựa trên phân tích PESTEL của doanh nghiệp.
Ví dụ về mô hình PESTEL
Để giúp bạn dễ hiểu hơn, bạn có thể tham khảo ngay mô hình PESTEL của Vinamilk.
- Yếu tố chính trị: Tình hình chính trị ổn định đóng vai trò to lớn trong sự phát triển của Vinamilk. Chính phủ có nhiều chính sách hỗ trợ ngành sữa, thuế đóng 8%.
- Yếu tố kinh tế: Theo NICF, tốc độ tăng trưởng GDP 2021-2025 dự kiến khoảng 7%, lạm phát ở mức ổn định. Thu nhập tăng dẫn đến nhu cầu chi tiêu sản phẩm sữa tăng lên.
- Yếu tố xã hội: Mức sống ngày càng được nâng cao, tạo ra thị trường tiềm năng cho các sản phẩm sữa, đặc biệt là các thành thị.
- Yếu tố công nghệ: Vinamilk áp dụng công nghệ, thiết bị tiên tiến vào các dây chuyền sản xuất, công nghệ quản lý chất lượng sản phẩm theo chuẩn ISO. Điều này giúp năng cao hiệu suất, đảm bảo chất lượng đầu ra.
- Yếu tố môi trường: Khí hậu, thiên tai có thể gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất sản phẩm sữa. Vì thế, Vinamilk cần quản lý các yếu tố môi trường nhằm đảm bảo nguồn cung cấp ổn định.
- Yếu tố pháp lý: Vinamilk sử dụng công nghệ hiện đại, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn, chứng chỉ quốc tế về sản xuất, bảo quản sữa và các chế phẩm từ sữa.
Những ưu nhược điểm của mô hình PESTEL
Mô hình PESTEL được đánh giá là công cụ phân tích mạnh mẽ và hiệu quả nhưng nó vẫn tồn tại một số nhược điểm. Cùng phân tích ưu, nhược điểm của mô hình 6 yếu tố.
Đánh giá ưu điểm của mô hình PESTEL
- Cung cấp sự tổng quan của thị trường: PESTEL gồm 6 yếu tố của môi trường kinh doanh, giúp doanh nghiệp nhận biết và đánh giá tổng quan.
- Ứng dụng đa ngành: mô hình có thể áp dụng được nhiều ngành nghề, doanh nghiệp lớn nhỏ khác nhau.
- Hỗ trợ cho chiến lược kinh doanh hiệu quả dựa trên các yếu tố vĩ mô được phân tích.
- Chuẩn bị ứng phó được các rủi ro: Dựa trên đánh giá, doanh nghiệp có thể chuẩn bị ứng phó rủi ro, thách thức.
Đánh giá nhược điểm của mô hình PESTEL
- Không có sự tương tác giữa các yếu tố: Mỗi yếu tố có thể được đánh giá độc lập, không có gắn kết.
- Dễ bị lỗi thời, số liệu không chính xác: Môi trường kinh doanh luôn thay đổi, doanh nghiệp cần liên tục cập nhật để đảm bảo tính hiệu quả.
- Dễ bị ảnh hưởng theo quan điểm chủ quan cá nhân.
Một số tips áp dụng mô hình PESTEL hiệu quả
Để áp dụng sử dụng mô hình PESTEL hiệu quả, bạn nên lưu ý một vài vấn đề sau:
- Liên kết các yếu tố: Xem xét tính tương quan, liên kết giữa 6 yếu tố.
- Tập trung vào tầm nhìn dài hạn: Hãy nghiên cứu, cân nhắc xu hướng dài hạn, dự đoán thay đổi cơ cấu.
- Cân nhắc sự ảnh hưởng và ưu tiên: Đánh giá mức độ quan trọng, sắp xếp thứ tự ưu tiên sẽ giúp bạn có chiến lược chính xác hơn.
- Liên tục cập nhật: Thị trường không ngừng thay đổi, do đó, bạn luôn cần cập nhật các yếu tố PESTEL để đưa ra chiến lược tốt nhất.
Lời kết
Bạn vừa tìm hiểu mô hình PESTEL, vai trò cũng như ưu, nhược điểm của nó. Hi vọng với chia sẻ trên, bạn có thêm hiểu biết về mô hình kinh doanh, đưa ra chiến lược hiệu quả.
