Khi sử dụng các trình duyệt trên máy tính, chắc hẳn nhiều người không còn quá xa lạ với việc thông tin được lưu sẵn và tự động điền khi đăng ký, đăng nhập lại. Quá trình ghi nhớ và tự động điền lại này được gọi là Cookie. Bài viết sau đây Accesstrade sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về cookies là gì và cách để quản lý giúp bảo mật thông tin.
Cookies là gì?
Có khá nhiều tư liệu đưa ra những khái niệm khác nhau về cookie là gì.
Cookies là một file tạm thời được tự động tạo ra trên máy tính, khi người dùng truy cập một trang web nào đấy và hệ thống sẽ lưu giữ các dữ liệu liên quan về cá nhân như tên tài khoản để sử dụng vào lần tiếp theo.
Tuy nhiên, chúng ta có thể hình dung Cookie là một đoạn văn bản mà một Web server có thể lưu trên máy tính của người dùng với những tệp tin được trang web người dùng đó xuất ra.
Cookies hỗ trợ website lưu thông tin của người dùng trên máy tính, sau đó lấy lại dữ liệu. Các đoạn thông tin sẽ được lưu dưới hình thức cặp tên – giá trị (name-value). Đa số các site thường chỉ lưu lại một mẩu thông tin trên máy tính của bạn, tuy nhiên cũng có thể lưu nhiều cặp tên – giá trị nếu nó muốn.
Với cookies, các trang web sẽ được duy trì ở chế độ đăng nhập, có thể tùy chỉnh và hiển thị thông tin tương ứng với nhu cầu và sở thích của người dùng.
Hiểu đơn giản về cặp tên – giá trị, đó là là kiểu dữ liệu được đặt tên, nó không phải là chương trình nên không thể làm được công việc gì. Trang web chỉ có thể lấy được thông tin mà nó đã cài đặt trên máy tính của bạn, không thể lấy các thông tin từ những file cookies khác và tất nhiên cũng không thể lấy thông tin khác từ máy tính của bạn.
Phân loại Cookie
Session Cookie
Session Cookie hay còn được biết đến với tên gọi khác là Phiên Cookie. Nó được lưu trữ trong ổ cứng máy tính ngay trong phiên duyệt web và sẽ tự động được xóa bỏ trên máy tính khi tắt trình duyệt. Những session Cookie này thường được lưu trữ dưới dạng ID.
Việc lưu trữ cookies sẽ cho phép bạn dễ dàng truy cập vào một trang web mới mà không cần thực hiện lại quy trình đăng nhập. Session Cookie được sử dụng rộng rãi trên các trang web thương mại điện tử nhằm kiểm tra số bản ghi mà người tiêu dùng bỏ vào giỏ hàng.
Persistent Cookie
Persistent Cookie hay còn được gọi là cookie liên tục. Được lưu trữ trên bộ nhớ máy tính và không bị xóa mỗi khi khi tắt trình duyệt. Những cookie này sẽ theo dõi các sở thích của bạn trên một trang web bất kỳ khi bạn khởi động lại.
Persistent Cookie cũng được sử dụng để nhận diện bạn và phân tích hành vi khi lướt web của bạn. Còn nhằm dùng để thu thập thông tin về số lượng người dùng và thời gian trung bình cho một website cụ thể, các thông tin được lưu trữ trong tài khoản hiệu suất của web.
Công dụng của Cookies trên trình duyệt
Loại tệp cookies do những nhà thiết kế web thêm vào để giúp trải nghiệm online của người dùng thật dễ dàng, nhanh chóng và đơn giản hơn nữa. Cookies sẽ sao lưu tất cả những dữ liệu trên web, vậy nên bạn không cần phải cập nhật chúng vào mỗi phiên đăng nhập sau.
Ngoài ra, đây cũng là công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp thực hiện quản trị website và những hoạt động trực tuyến của mình. Cụ thể, có thêm những thông tin hữu ích liên quan đến khách hàng sử dụng đang đăng nhập trên trang web như tần suất và thời gian là bao lâu.
Qua đó, doanh nghiệp có thể nắm bắt những thông tin và phản hồi của họ. Quá trình thu thập các quảng cáo có lượng xem cao cũng trở nên đơn giản hơn bao giờ hết, hỗ trợ cho việc tạo ra những phương án xây dựng hoặc thay đổi hợp lý và hiệu quả nhất.
Cách truyền tải dữ liệu Cookie
Dữ liệu cookies được cung cấp là các cặp name – value mà trang web lưu trữ trên máy tính của bạn. Một trang web chỉ có thể nhận dữ liệu mà nó đã lưu trữ trên máy tính của bạn và không thu thập những cookies khác hoặc bất kỳ thông tin gì trên máy tính của bạn.
Để giúp bạn dễ hình dung hơn, Accesstrade chia sẻ cách dữ liệu được Cookie truyền tải như sau:
Nếu bạn gõ URL của một trang web nào đó trên thanh tìm kiếm, trang web sẽ gửi một yêu cầu tới website.
Khi yêu cầu hoàn tất thì trình duyệt sẽ tìm kiếm file cookies trên máy tính của bạn mà trang web đã thiết lập. Nếu tìm thấy file của trang web đã tạo thì nó sẽ gửi toàn bộ những cặp name – value trong file cho server của URL đã thiết lập. Nếu không tìm được file đó thì trang chủ sẽ không gửi dữ liệu cookies.
Web server của trang web sẽ nhận dữ liệu cookies đã gửi và yêu cầu đến trang chủ để sử dụng dữ liệu.
Nếu không có cặp name – value nào được nhận, quản trị trang web sẽ biết rằng đây là lần đầu tiên bạn dùng trang web này. Từ đấy, quản trị của trang web sẽ cung cấp cho bạn một ID mới trong cơ sở dữ liệu và chuyển những cặp name – value về máy tính cá nhân của bạn. Máy tính của bạn sẽ nhận và lưu trữ trên ổ cứng của mình.
Web server cho phép sửa đổi các cặp name – value hoặc thêm chúng bất cứ thời điểm nào bạn đăng nhập và yêu cầu trang.
Bạn cũng có thể kiểm soát quá trình thu thập dữ liệu này qua việc thiết lập các trình duyệt server để tự động báo tin mỗi khi site chuyển các cặp name – value đến. Bạn hoàn toàn có thể chấp thuận hay bác bỏ những số liệu này.
Ưu nhược điểm của Cookie
Cookies do các nhà phát triển web cài đặt bởi có những tính năng nổi trội như sau: Giúp quá trình truy cập các website nhanh chóng dễ dàng, thuận tiện, đơn giản mà không cần thiết phải tốn thêm nhiều thời gian để đăng nhập lại nhiều lần.
Đối với doanh nghiệp, việc cài đặt cookies giúp quá trình giám sát hành vi người sử dụng dễ dàng hơn để qua đó nắm chính xác số lượng truy cập là nhiều hay ít, thời gian bao nhiêu, mục đích chủ yếu là gì nhằm có thể cải thiện web và dịch vụ.
Việc lưu giữ cookies giúp khách hàng doanh nghiệp có thể thuận lợi hơn lúc truy cập và nhập dữ liệu ở website.
Bên cạnh những tính năng nổi bật trên thì cookies cũng đang có một số vấn đề cần phải khắc phục. Cụ thể, cookies là một loại file lưu giữ thông tin và dữ liệu quan trọng của người sử dụng nên cũng dễ bị hacker xâm nhập.
Nhiều trường hợp, hệ thống website và máy chủ đã bị xâm nhập trái phép nhằm lấy trộm thông tin cá nhân sử dụng vào những hoạt động bất hợp pháp hoặc gây hại.
Ngoài ra, mặc dù cookies không thể phát hiện được các mã độc hại và virus nhưng vẫn cho phép lưu trữ những thông tin quan trọng, trong đó bao gồm cả thẻ thanh toán. Điều này cũng là một điểm cực kỳ đáng quan ngại đối với người sử dụng.
Cách xóa và bật quản lý Cookies trên Chrome
Xóa Cookies trên trình duyệt
Ở giao diện trình duyệt Chrome, bạn nhấp vào biểu tượng dấu ba chấm phía trên cùng bên phải và chọn Cài đặt, chọn Nâng cao. Tiếp theo trong mục Quyền riêng tư và bảo mật bạn chọn Cài đặt nội dung, chọn Cookie, Chọn Xem tất cả các Cookie và dữ liệu trang web và chọn Xóa tất cả.
Bật hoặc tắt Cookies
Ở giao diện trình duyệt Chrome, bạn nhấp vào biểu tượng dấu ba chấm phía trên cùng bên phải và chọn Cài đặt, chọn Nâng cao. Tiếp theo trong mục Quyền riêng tư và bảo mật bạn chọn Cài đặt nội dung, chọn Cookie, Chọn Xem tất cả các Cookie và dữ liệu trang web.
Cuối cùng, bạn Gạt nút để chuyển sang trạng thái bật để bật hoặc tắt tùy chọn Cho phép trang web lưu và đọc dữ liệu cookie để tắt.
Việc bảo vệ thông tin cá nhân là vô cùng quan trọng vì thế người dùng chủ động bảo vệ để tránh xảy ra trường hợp không mong muốn. Hy vọng bài viết trên của ACCESSTRADE Việt Nam đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cookies.
Xem thêm:
